zondag 28 april 2024

Volksverhalen Almanak


De voorspelling op Oudejaarsavond


Op oudejaarsavond kunnen de dieren spreken. Juist als de klok twaalf zal slaan vertellen ze elkaar allerlei geheimzinnige dingen. Menigeen, die nieuwsgierig was, probeerde om in die nacht te vernemen wat het vee elkaar vertelde en menigeen hoorde dan dingen, die hij liever niet had gehoord. Zo was er eens een nieuwsgierige boer, die op oudejaarsavond in zijn stal ging om te horen, wat de dieren elkaar vertelden.
Hij ging voorzichtig in een hoek staan en wachtte, tot de klok het middernachtelijk uur aanwees. Hij was er niet heel zeker van of het wel waar was, dat de dieren zouden spreken, maar zijn begeerte om te weten wat er 't volgend jaar gebeuren zou, was zo groot, dat hij de verzoeking niet had kunnen weerstaan en een plaatsje in de nabijheid van koe en paard zocht, om hun gesprek af te luisteren.
In gespannen aandacht volgde hij elk geluid en tot zijn grenzeloze verbazing klonk opeens de stem van zijn paard in de stille nacht. "Dat is alweer een jaar voorbij," hoorde hij z'n trouwe helper zeggen. "Ja," zei de koe, "het was een goed jaar. Het komende jaar is niet zo best." - "Nee, het benauwt mij erg," zuchtte het paard, "het benauwt mij erg." - "Mij ook," was het antwoord, "maar voor jou is het veel erger." - "Och, de boer was altijd zo goed voor mij en dan te denken, dat ik hem zelf wegbrengen moet." - "Dat is ook erg. En je ontkomt het niet." - "Nee," zuchtte het paard, "daar heb je gelijk in, dat ontkom ik niet. Maar 't is nog geen mei."
De klok sloeg twaalf en paard en koe stonden met hun kop omlaag even onnozel te kijken als toen de boer in zijn schuilhoek ging staan. Er waren maar enkele minuten verlopen en toch scheen het de boer toe, dat de hele wereld was veranderd en de zon nooit meer zou schijnen.
Toen hij de stal rondkeek, zag alles er precies eender uit als voor enkele minuten en voor hem was het alsof er jaren waren verlopen, die hem aan het eind van zijn leven hadden gebracht. Aan 't eind van z'n leven! Lag dat niet verborgen in de weinige woorden tussen de dieren gewisseld? Was dat niet de bedoeling, die er in hun spreken school? Hij ging langzaam door de schuur en zocht zijn legerstede op om te gaan slapen. Hoe hij zich ook keerde en wendde, hij kon de slaap niet vatten.
Zijn vrouw begreep niets van z'n onrust en vroeg hem naar de reden. Nors gaf hij haar te kennen, dat zij stil moest zijn. De dagen gingen traag voorbij en de boer zon op een middel om aan het noodlot dat hij voor zich zag, te ontkomen. Wat zijn vrouw ook deed om zijn geheim te doorgronden, het mocht haar niet gelukken om de reden van zijn zwaarmoedigheid te ontdekken.
Hij besloot ten einde raad z'n paard, dat hem altijd trouw gediend had, te verkopen, om ten minste een deel van zijn onrust kwijt te raken. Hij verkocht het paard aan een boer, die een heel eind verder weg woonde, opdat er geen kans zou zijn, dat het hem zou kunnen 'wegbrengen'. Toen hij het paard verkocht had en weer een ander paard had, leefde hij weer wat op, ofschoon hij het dier miste bij al zijn werk.
Zijn buurman werd ziek en kwam te sterven en na zijn dood werd de boerderij aan een ander verhuurd. Die ander was de boer, waaraan hij zijn paard had verkocht!
Toen mei in 't land kwam, trok de nieuwe huurder in de naburige woning. Nu overviel de boer een grote angst en hij durfde bijna zijn huis niet uit, omdat hij bang was een ongeluk te krijgen en te sterven. Wat hij buitenshuis vreesde, overkwam hem daarbinnen. Hij viel door de 'balkenslop' toen hij hooi naar beneden wilde werpen en was bijna dadelijk dood. En zijn eigen paard, nu van z'n naaste buurman, trok de wagen, waarop hij werd 'weggebracht'.
*   *   *
Samenvatting
Een Drents volksverhaal over een niet zo gunstig vooruitzicht. Op oudejaarsavond kunnen de dieren spreken. Een boer wil dat wel eens horen, maar tot zijn schrik hoort hij in 'n gesprek tussen z'n koe en z'n paard dat hij komend jaar zal komen te overlijden. De boer probeert van alles om het noodlot af te wenden, maar tevergeefs: de voorspelling is onontkoombaar.
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Feest / viering
Meer verhalen over oud en nieuw
Populair
Verder lezen